گلبول های قرمز خون

تولید گلبول های قرمز:

در چند هفته اول زندگی جنینی گلبول های قرمز اولیه در کیسه زرده تولید می شوند.

در جریان سه ماهه اول  بارداری کبد اندام اصلی تولید گلبول های قرمز است

و در همان زمان مقداری گلبول قرمز نیز توسط طحال و غده های لنفاوی تولید می شود .

سپس در جریان مرحله آخر  بارداری و بعد از تولد گلبولهای قرمز به طور انحصاری به وسیله مغز استخوان تولید می شوند.

عملاً مغز تمام استخوانها تا سن 5 سالگی گلبول قرمز تولید می‌کنند.

اما مغز استخوان های بلند به استثنای قسمت های نزدیک به بدن ،

استخوان های بازو و درشت نی به چربی تبدیل شده(مغز زرد) و بعد از تقریبا سن ۲۰ سالگی دیگر گلبول قرمز تولید نمی کنند.

بعد از این سن بیشتر از گلبول های قرمز در مغز و استخوان های غشائی از قبیل مهره‌ها استخوان جناغ دنده ها و استخوان لگن تولید می‌شوند .

در این استخوان ها نیز با زیاد شدن سن میزان تولید گلبول های قرمز توسط مغز استخوان کاهش می یابد.

گلبول های قرمز طبیعی دیسک های مقعرالطرفین به قطر تقریبا ۸ میکرون و ضخامت ۲ میکرون در ضخیم ترین قسمت و یک میکرون یا کمتر در مرکز هستند .

حجم متوسط گلبول های قرمز ۸۳ میکرون مکعب است .

این گویچه های قرمز می‌تواند هنگام عبور از مویرگ ها تغییرات قابل ملاحظه‌ای پیدا کنند .

در نتیجه گلبول قرمز  همانند کیسه ای است که می توان آن را تقریباً به هر شکلی درآورد .

علاوه بر آن چون سطح غشای گلبولهای قرمز بسیار زیادتر از مقدار لازم برای مواد موجود در داخل آن است

تغییر شکل گلبولهای قرمز و غشاء های آن را تحت کشش قرار نمی‌دهند و در نتیجه گلبول های قرمز برخلاف سلولهای بسیار دیگر پاره نمی شود.

تعداد گلبول های قرمز

در یک مرد طبیعی تعداد متوسط گلبول های قرمز خون در میلی متر مکعب ۵ میلیون و ۲۰۰ هزار و در زن طبیعی ۴۷۰۰۰۰۰ است.

تعداد گلبول های قرمز در مرد و زن در سنین مختلف تغییر می کند .

علاوه بر آن ارتفاعی که اشخاص در آن زندگی می کنند برتعداد گلبول های قرمز تاثیر دارد .

هموگلوبین:

کار عمده  گلبول های قرمز انتقالن هموگلوبین است که به نوبه خود اکسیژن را از شش ها به بافت ها حمل می کنند‌ .

در بعضی حیوانات  مولکول های هموگلوبین به صورت پروتئین آزاد در پلاسما گردش می کنند

و در داخل گلبول قرمز محسوب محبوس نیستند. اما در انسان چنین نیست.

هنگامی که مولکول های هموگلوبین به صورت آزاد در پلاسمای انسان وجود داشته باشند ،

هر بار که خون از مویرگ ها عبور می کنند،

تقریباً ۳ درصد هموگلوبین آن از غشاء مویرگ ها به داخل فضای بافتی یا از غشای گلومرولی کلیه به داخلی کپسول بومن نشت می کنند .

بنابراین برای اینکه هموگلوبین در داخل گردش خون باقی بماند باید در داخل گلبول قرمز وجود داشته باشد.

گلبولهای قرمز علاوه بر انتقال اکسیژن اعمال دیگری نیز دارند به عنوان مثال

در درون آن ها مقدار زیادی آنزیم انیدرداز کربنیک هستند که در واکنش به این انیدرید کربنیک و آب کاتالیزور بوده و سرعت واکنش را چندین هزار برابر زیادتر می کنند.

سریعتر شدن واکنش به خون امکان می‌دهد تا با مقادیر زیادی دی اکسید کربن وارد واکنش شده و کربن را به شکل یونهای بی کربنات از بافت ها به شش ها انتقال دهد .

هموگلوبین موجود در گلبولهای قرمز همچنین یک تامپون اسیدی بازی آلی است.

به طوری که گلبول های قرمز مسئول تقریباً ۵۰ درصد تمام قدرت تامپونی خون کامل است.

منبع : فیزیولوژی پزشکی پروفسور آرتورگایتون